Płonka-Matyski - krzyż
- Miejscowość – Płonka-Matyski, gmina Łapy, powiat białostocki, województwo podlaskie.
- Sytuacja – krzyż znajduje się przy drodze wiodącej ze wsi Płonka Kościelna do Płonki Matyski, około 50 metrów przed wsią.
- Ogrodzenie- żelazny czworoboczny 150×150 cm parkan. Wysokość parkanu wynosi 100 cm. Został wykonany współcześnie.
- Podstawa krzyża jest kamienna o wysokości 140 cm. Jest to czworoboczna bryła zwężająca ku górze. Widnieje napis: 1903. Fundator Symun Roszkowski.
- Żeliwny krzyż z esownicami ma wysokość 130 cm. Na nim znajduje się figurka Chrystusa ukrzyżowanego z ocynkowanym daszkiem. Przy niej znajdują się rozchodzące się promienie.
Siedlisko rodziny Roszkowskich znajdowało się na końcu wsi. Szymon Roszkowski, będąc jeszcze około 20- letnim kawalerem, wybrał się do USA po zarobek. Po kilku latach powrócił w rodzinne strony, mając w kieszeni zarobione dolary. Zanim dotarł do domu został napadnięty, obrabowany i ciężko pobity. Przeżył, ale postradał wówczas zmysły. Żył bardzo skromnie i bardzo długo. Stawiał w różnych miejscach drewniane krzyże przystrojone garnkami lub dzwoneczkami. Ludzie niszczyli te ozdoby na krzyżach. Czasami nawet krzyże, które Szymon stawiał w niewłaściwych miejscach. Postawił więc w 1903 roku krzyż kamienny. Wykonał go sam. Tylko żeliwny krzyż podarował mu kowal z Płonki Kościelnej.