Adam Murawski

Jadąc drogą ze wsi Zbucz do wsi Czyże na zakręcie wśród starodrzewia możemy zobaczyć ciekawą grupę krzyży – drewniany, metalowy na kamiennym postumencie i wyryty na polnym kamieniu. Na drewnianym krzyżu z trudem można odczytać wyryty na nim napis w języku starocerkiewnym. Dzięki życzliwości ‎ks. mitrata Leona Sajewicza, prob. parafii św. Michała Archanioła w Wólce Wygonowskiej, który go przetłumaczył dowiadujemy się o czym on mówi.

Napis brzmi:

Krzyżowi Twojemu kłaniamy się Władco. Ten krzyż postawił Tomasz i Paraskiewa Juszkiewicz ze wsi Zbucz. Spójrz z niebios Boże i zobacz winnice swoją, która zasadziła prawica Twoja.

Sam ks. mitrat Leon Sajewicz był mocno zdziwiony, że taki napis znalazł się na tym krzyżu. stwierdził, że to słowa modlitwy. Pierwsze zdanie jest w połowie urwane i powinno brzmieć Krzyżowi . . . Władco i święte zmartwychwstanie Twoje sławimy. Drugie zdanie mówi nam o fundatorach, a trzecie to dalsze słowa modlitwy. Z tym, że według prob. z Wólki Wygonowskiej te słowa modlitwy wypowiada tylko biskup przed czytaniami podczas liturgii przed Hymnem Święty Boże, Święty mocny, Święty nieśmiertelny… wypowiadając te słowa biskup błogosławi wiernych krzyżem i świecami dwukiri i trikiri. Niestety nie można odczytać daty, ale można sądzić, że krzyż pochodzi z przełomu XIX i XX w.

Drugi co do wielkości krzyż wykonany jest z ociosanego kamienia polnego. Na jego wierzchołku zamocowany jest krzyż kowalskiej roboty. Pod wpływem czasu napis na ponad stuletnim krzyżu stał się nieczytelny.

Najbardziej interesującym w tej grupie okazuje się jednak duży kamień, który na pierwszy rzut oka wygląda jak zwykły głaz narzutowy, ściągnięty z pola. Po dokładniejszych oględzinach zauważymy jednak wyryte na nim napisy również w języku starocerkiewnym. U góry widnieje wyryty krzyż czteroramienny otoczony inicjałami IHЦI Jezus Nazarejczyk Car (Król ) Żydów. Dalej wyryto datę Roku Bożego 1824 maja 30 dnia, poniżej słowo Błogosław (…) Dalszej części napisu nie udaje się rozczytać.