Anna Iwaniec-Buczyńska

Figura z kabalistycznym zapisem daty

Autor: Anna Iwaniec-Buczyńska

Figura św. Jana Nepomucena w Niedźwiedniku (woj. dolonośląskie) ma bardzo nietypową inskrypcję. Pomnik, którego autorem jest bardzki rzeźbiarz Ludwig Andreas Jäschke, stoi przy głównej drodze przebiegającej przez wieś. Koło figury płynie bezimienny potok będący lewobrzeżnym dopływem Oławy. 
Św. Jan przedstawiony jest w charakterystyczny sposób nawiązujący do pomnika na Moście Karola w Pradze. Postać ubrana w kapłański strój: sutanna, rokieta (komża z koronką), mantolet (gronostajowa peleryna) przynależny kanonikowi, na głowie biret, a nad nim aureola z pięcioma gwiazdami. Święty adoruje wsparty na prawym ramieniu, a podtrzymywany lewą dłonią krzyż, prawą dłoń przykłada do piersi. Skręcenie ciała i wydatny kontrapost mają nadać figurze dynamiki i lekkości. To najczęstszy na Dolnym Śląsku typ ukazania wikariusza generalnego archidiecezji praskiej.

Piaskowcowa rzeźba stoi na prostopadłościennym cokole zdobionym po bokach spływami wolutowymi; na jego przedniej ścianie inskrypcja. Polichromowana całość umieszczona na większej prostopadłościennej, prawdopodobnie murowanej, podstawie. Najciekawszym elementem pomnika jest bardzo nietypowa w formie inskrypcja. Oprócz łacińskich słów zawiera też liczby, w tym powtórzone czterokrotnie 1743, które słusznie odczytywane jest jako data. Inne liczby pozostawały tajemnicą i opisujący pomnik najczęściej zbywają je stwierdzeniem, że inskrypcja jest niezrozumiała, lub że zawiera nie wiadomo z jakiego powodu tajemnicze ciągi liczb. Trzeba zauważyć, że tajemnicze grupy liczb w każdym wierszu sumują się właśnie do 1743. Same natomiast są sumami liter, którym przypisano liczby w sposób nawiązujący do kabały. Mamy więc do czynienia ze specyficznym zapisem daty, nazywanym kabalistycznym. Napis pod figurą głosi:
Sancto Ioanni Nepomuceno

Ten pomnik wzniesiono z wielkiej pobożności przez wzgląd na Adama wygnańca umiłowanemu i wiernemu wspomożycielowi sierot i wdów, obrońcy przed pomówieniem i złą sławą, świętemu patronowi Janowi Nepomucenowi.