Anna Iwaniec – Buczyńska

Krzyż z Polany Śmierci

Autor: Anna Iwaniec-Buczyńska

W 2016 r zespół archeologów IPN pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka ekshumował szczątki ludzkie w miejscu byłego poniemieckiego lotniska pod Starym Grodkowem na Opolszczyźnie. Szczątki należały do trzydziestu żołnierzy NSZ wywiezionych w to miejsce we wrześniu 1946 r. i zamordowanych w ramach tajnej operacji MBP i NKWD pod kryptonimem „Lawina”. Byli przekonani, że jadą do generała Andersa. Trzy miejsca na Opolszczyźnie (w tym Stary Grodków) były dla nich przystankiem i noclegiem. W Starym Grodkowie ich barak został wysadzony w powietrze i ostrzelany. Nikt nie przeżył. Miejsce mordu nazwano „Polaną śmierci”. 5 czerwca 2019 r odbyło się tu uroczyste odsłonięcie pomnika poświęconego zamordowanym żołnierzom z oddziału NSZ kpt. Henryka Flamego ps. „Bartek”. Kpt. Flame – legendarny dowódca grupy partyzanckiej działającej na terenie Śląska był przedwojennym podoficerem lotnictwa, uczestnikiem kampanii wrześniowej. Do 1944 r działał w Harcerskiej AK. Formacja „Bartka” była jednym z największych zgrupowań podziemia antykomunistycznego w kraju. Zgrupowanie przeprowadziło wiele akcji zbrojnych wymierzonych w funkcjonariuszy MO, KBW, UB oraz konfidentów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Najbardziej spektakularną akcją zorganizowaną przez „Bartkowców” była trzeciomajowa defilada w Wiśle, podczas której niemal dwustuosobowy oddział przemaszerował przez miasteczko nie zatrzymywany przez funkcjonariuszy MO. W miejscu mordu na partyzantach z oddziału „Bartka” wzniesiono kamienny, sześciometrowy krzyż, a pod jego podstawą umieszczono kilka kamiennych tablic, dokładnie w miejscach, gdzie w 2016 roku IPN odkrył w dołach ludzkie szczątki i pamiątki po zamordowanych partyzantach. Zrekonstruowano także barak wysadzony w powietrze z żołnierzami kpt. Flamego oraz ustawiono symboliczne kamienne mogiły. Wydaje się jakby żołnierze ciągle byli obecni w tym miejscu.

Wydarzenie poświęcenia pomnika/krzyża w Starym Grodkowie objął patronatem Prezydent RP.