Wacław Turek

Kapliczka przy leśnej drodze z pobliżu Doliny Śmierci koło Dukli na Podkarpaciu w miejscowości Pałacówka. Na tej trasie znajduje się również wiele kapliczek łemkowskich ponieważ ten teren jest był zamieszkały przez Łemków. Do tej pory można jeszcze spotkać wiele zabudowań z tej kultury oraz liczne ślady kultury łemkowskiej. Organizowane są też odpusty łemkowskie.

Podkarpacie to miejsce występujące na pograniczu ze Słowacją i Ukraina gdzie na każdym szlaku spotkać można wiele cennych kapliczek. Część z nich uległa zniszczeniu, część jest starannie odnawiana i zadbana. Stanowią one niezapomniane ślady i dowody naszej kultury chrześcijańskiej. Mój zbiór fotografii zawiera ok. 200 kapliczek podkarpackich, które prezentowałem na Słowacji, Ukrainie, Finlandii, w Australii, na Węgrzech oraz oczywiście w Polsce. Wszędzie wystawa przyjmowana była z uznaniem za dokumentowanie tych szczególnych miejsc.

Kapliczki są to rozsiane w krajobrazie polskim modlitwy ludu polskiego rzezane w drewnie lub kute w kamieniu, materializacje uniesienia serc pobożnych. Tak określił to badacz polskiej sztuki ludowej Tadeusz Seweryn. Można tez ich nazwać fotografiami żarliwości. Nawiązując do encyklopedii to płaszcz św. Marcina przechowywany był jako relikwia w osobnej celi zwanej kapłą, pomieszczenie to nazwano później capella. Od XV w. kapłę obsługiwał kapłan. Zatem średniowieczna kapła była stosowana jako przybudówka do kościołów, ale znalazła też miejsce jako budowla osobna. Tak powstały kapliczki i kaplice w polach i przy drogach, tak też, poniekąd w roli kaplic stawiano krzyże. Każdy wędrowiec pochylał odkrytą głowę przed figurą, czyli przydrożna kapliczką.