Trzy krzyże w Lutomiersku
Trzy krzyże choleryczne
Lutomiersk, pow. Pabianice, woj. łódzkie.
Zespół trzech krzyży poświęcony ofiarom epidemii cholery z 1832 r.
Są to wysokie, drewniane krzyże, z których wyróżnia się środkowy, dwuramienny zwany karawaką.*) Takie krzyże stawiano na obrzeżach miast i wsi z nadzieją, że miejscowości te zostaną ustrzeżone przed zarazą. Wszakże krzyż zawsze traktowano jako tarczę ochronną strzegącą przed złem. Zespół krzyży w Lutomiersku ustawiony został przez mieszkańców jako dar dziękczynny za ustąpienie zarazy.
Składa się z trzech krucyfiksów: karawaki i dwóch nieco niższych, tradycyjnych krzyży łacińskich. Na wszystkich znajduje się figura Chrystusa ukrzyżowanego osłonięta blaszanym daszkiem. Historia krzyży nie jest do końca ustalona, widać jednak wyraźnie, że drzewce użyte do budowy krzyży jest stare i nieco już zniszczone. Zastanawiające jest, skąd aż trzy krzyże stojące razem w Lutomiersku. Prawdopodobnie potrojenie znaku krzyża miało na celu zwiększenie ochrony oraz nadanie im większego znaczenia.
(Na podstawie tekstu p. Weroniki Chmielewskiej z blogu dla miłośników historii sztuki)
*) Karawaka – krzyż choleryczny, morowy, pochodzący z XVI – XVII wieku z miasta Caravaca w Hiszpanii, bardzo popularny w Polsce XVIII, XIX i na początku XX wieku.