Roman Jagoda

Długo szukałem najstarszej kapliczki w Polsce. W końcu udało mi się i korzystając z pierwszej okazji postanowiłem ją odnaleźć. W Puszczy Iłżeckiej, między Ostrowcem Świętokrzyskim a Iłżą znajdowała się wieś Kaplica. Teraz to zupełnie niezamieszkały teren w środku lasu. Pod koniec lat 70-tych XX w. wieś opuścili bowiem ostatni mieszkańcy. Nazwa wsi pochodziła bez wątpienia od kapliczki, która stoi tu od 1430 roku.

Jadąc drogą z Ostrowca w kierunku Iłży, tuż za wsią Miłkowska Karczma, kończy się asfalt. Przejazd normalnym autem jest raczej niemożliwy, dlatego najlepszy jest spacer przez las. To około 2 i pół kilometra, 30 minut marszu w jedną stronę. Na rozstaju leśnych dróg stoi kapliczka. Aż wierzyć się nie chce, że stoi w tym miejscu bez mała 600 lat! Jak dowiedziałem się z internetu a głównie z portalu Polska niezwykła, jest to unikalna, najstarsza kapliczka w Polsce. Wzniesiona została w stylu gotyckim ok. 1430 roku z fundacji biskupa Zbigniewa Oleśnickiego.

Poza sakralną funkcją pełniła też rolę słupa granicznego, rozdzielając różne dobra biskupstwa krakowskiego, tzw. klucze: kunowski i iłżecki. W tym miejscu muszę powiązać tę sprawę ze słupem granicznym w Biskupicach Radłowskich. Biskup Oleśnicki fundował również i tamtą kapliczkę – słup graniczny, tyle, że 20 lat później. Kapliczka jest wymurowana na planie ośmiokąta ale we wnętrzu okrągła. Dach pokryty gontem. Na ścianach znajduje się herb fundatora: Dębno. Herb fundatora umieszczono także na eliptycznym sklepieniu kaplicy.

Jest też tablica upamiętniająca zwycięską bitwę oddziału ppłk. Karola Kality pseud. Rębajło, z Rosjanami w styczniu 1864 r. podczas Powstania Styczniowego.