Kamienny krzyż w Gardawicach
Kamienny krzyż z roku 1900 r.
Orzesze-Gardawice – kamienny krzyż z roku 1900.
Przy Katowickiej 46.Krzyż charakterystyczny dla regionu górnośląskiego z figurą Matki Boskiej i świętych. Ten krzyż stanowi przykład popularnych i licznych w regionie krzyży wotywnych zwanych Bożą Męką, w których oprócz przedstawienia Chrystusa Ukrzyżowanego, umieszczano na postumencie także figurę Matki Bożej Bolesnej lub świętych związanych z Męką Pańską. Tu miejsce znaleźli święci – Jan i Franciszek.
Święty Jan Ewangelista, pierwszy Apostoł powołany przez Jezusa, syn rybaka. Święty Franciszek z krucyfiksem. Trzy węzły na sznurze opasują jego habit są symbolami trzech ślubów składanych przez franciszkanów – posłuszeństwa, ubóstwa, czystości.
Na postumencie inskrypcja fundatorów:
Boże błogosław
naszą ziemię
Uprasza się o Ojcze nasz
I zdrowaś Maryjo
1900
Autorem pomnika jest wspominany we wcześniejszych kapliczkowych postach, znany kamieniarz – Kar(o)l Pokorny z Katowic, prężnie działający na Śląsku w końcu XIX i początku XX wieku, autor licznych nagrobków i krzyży przydrożnych. Dzieła Karola Pokornego wyróżniają się świetnym poziomem warsztatu kamieniarskiego. W swojej pracy wprowadzał on elementy neogotyckie, często stosując ostrołukowe lub trójlistne nisze z figurą Matki Bożej, trójkątne daszki postumentów, ornament roślinny lub symbole religijne na postumentach.