Justyna Krowiak-Czeran

Kapliczka Maryjna Jasło

Autor: Justyna Krowiak-Czeran

Jasło, miasto powiatowe w województwie podkarpackim. U zbiegu trzech ulic: Jagiełły, PCK i Bednarskiej stoi zabytkowa kapliczka Matki Bożej, od wieków otaczana szczególna czcią mieszkańców. Jej istnienie potwierdzają źródła z 1654r., ale początkowo był to obiekt drewniany, dopiero na przełomie XVIII/XIX w. zastąpiła go murowana już kapliczka. Znajduje się ona na miejscu dawnych obwarowań miejskich, w okolicy zwanej niegdyś Podwalem. Przypuszcza się, że mogła to być część tzw. Bramy Bieckiej, zamykającej dostęp do miasta od strony południowej. 

Jest to kapliczka typu domkowego, wewnątrz której znajduje się kamienna rzeźba Maryi z Dzieciątkiem stojąca boso na kuli ziemskiej oplatanej przez węża. Matka Boża ubrana jest w błękitny płaszcz i suknię ozdobioną geometrycznymi i roślinnymi ornamentami. Na lewej wysuniętej ręce trzyma Dzieciątko z berłem i kulą ziemską, a w prawej dłoni berło. Głowy Maryi i Dzieciątka zdobią ażurowe korony. Rzeźba prawdopodobnie powstała w I połowie XVII w., a korony i berło datowane są na wiek XVIII.

W sierpniu 2016r. niszczejąca kapliczka została poddana renowacji i wówczas podczas prac konserwatorskich odkryto 16 szkieletów dzieci i dwojga dorosłych. Było to całkowite zaskoczenie, gdyż w żadnym źródle historycznym nie ma wzmianki o tym, że istniał tam jakikolwiek cmentarz. Archeolodzy nie są pewni co do czasu pochówków, ale przypuszczają, że mogły mieć miejsce w XVII lub XVIII w. Układ szkieletów wskazuje, że były to pochówki według religii chrześcijańskiej, prawdopodobnie dzieci zmarłe przed chrztem, których nie można ich było pochować na cmentarzu. Wykopywano więc groby w innych miejscach związanych z tradycją chrześcijańską, na przykład przy kapliczkach, żeby była nad nimi jakaś boska opieka. Pewnie w ten również sposób oddano pod opiekę Maryi te bezimienne dzieci, a Królowa Świata wzięła ich pod swój płaszcz i strzegła nieprzerwanie przez prawie trzy wieki, aż w końcu odkryte doczekały się godnego pochówku na miejskim cmentarzu.