Jerzy Pilawski

Figura Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia

Figura Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia przy kościele św. Marcina w Wodzisławiu.

Wśród licznych form figuralnych przedstawiających Matkę Bożą największą popularnością cieszy się postać Matki Bożej Niepokalanej. Jak pisze Małgorzata Biernacka, początki tego wizerunku „tkwią w średniowiecznych wizerunkach Niewiasty apokaliptycznej, inspirowanych fragmentem z Objawienia św. Jana (Ap 12,1). Symbole towarzyszące odzianej w słońce Niewieście: półksiężyc, korona z dwunastu gwiazd, słońce i smok, zastąpiony później przez węża, weszły na stałe do ikonografii Immaculaty i są jej atrybutami we wszystkich typach przedstawień – od Matki Bożej na półksiężycu i kompozycji ze św. Anną i Joachimem do wyobrażeń idealnych (Maryja. Matka Chrystusa, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1987).

Nimb z dwunastu gwiazd, które tworzą koronę Matki Bożej, może symbolizować dwunastu apostołów lub dwanaście pokoleń Izraela. Według św. Bernarda z Clairvaux owe gwiazdy oznaczały przywileje Maryi: cztery przywileje niebiańskie, cztery przywileje jej ciała i cztery przywileje jej serca. Niekiedy łączono je z przypisywanymi Madonnie przywilejami dziewięciu chórów anielskich i trzech stanów: dziewic, męczenników i wyznawców. Z czasem, wraz z innymi ciałami niebieskimi – słońcem i księżycem, dwanaście gwiazd nabrało znaczenia symbolu Niepokalanego Poczęcia.

Symbolika księżyca pod stopami Maryi jest nieco bardziej skomplikowana. Identyfikowano go z Janem Chrzcicielem, poprzednikiem Chrystusa na ziemi. Jako zimny, świecący światłem odbitym i zmienny oznaczał często nietrwałość, znikomość i przemijalność życia ziemskiego. Deptanie przez Maryję sierpa księżyca odczytywano jako jej zwycięstwo nad grzechem i znak władzy nad bytami podległymi czasowi. Po pokonaniu floty osmańskiej przez wojska Ligi Świętej pod Lepanto w 1571 roku świat chrześcijański uznał sierp księżyca pod stopami Maryi za symbol pokonania tureckiego półksiężyca przez krzyż. Interpretacja ta była szczególnie żywa w Polsce w okresie wojen polsko-tureckich. Od wieku XVI księżyc zaczął oznaczać czystość i Niepokalane Poczęcie Matki Bożej – Piękna jak księżyc (Pnp 6,10).

Co ciekawe, wodzisławska figura Maryi Niepokalanej ma wokół głowy siedem (!) gwiazd. Chroniona przez drewniany daszek wsparty na czterech filarach, stoi na placu kościelnym od końca XIX wieku. Na bogato zdobionym postumencie znajdują się dwie inskrypcje.

Z przodu:

MARYO!

Nie opuszczaj

nas!

Z tyłu:

Fundacyi

Ks. Hipolita

Mikusińskiego

Proboszcza

parafii

Wodzisław

dnia 13 Sierpnia

1897 r.

O ks. Mikusińskim wzmiankuje ks. Jan Wiśniewski w książce Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem:

X. Hippolit Mikusiński, za którego bp Kuliński poświęcał dzwony: Karol 700 funtów, Hippolit 500 fun. dn. 8 maja 1876 r. Ks. Mik. w 1883 r. sprawił organ, ołtarze i cały kościół wyrestaurował, posadzkę marmurową ułożył.

Miłośników architektury sakralnej zachęcam do lektury krótkiego artykułu o kościele św. Marcina w Wodzisławiu, zamieszczonego na stronie http://www.diecezja.kielce.pl/parafie/wodzislaw-sw-marcina-b-w