Kapliczka na Winiarach
Kapliczka na wzniesieniu
W północno-wschodniej części Warki przy drodze prowadzącej do tzw. „białego pałacu” znajduje się zabytkowa kapliczka. Pierwsza wzmianka o wsi i folwarku pochodzi z 1408 roku z Księgi Czerskiej. W przeszłości Winiary były osadą służebną, której mieszkańcy zajmowali się uprawą winnej latorośli i produkcją wina na potrzeby zakonu dominikanów w Starej Warce. Według starych podań winnice istniały tu już w XIII w. Prowadzone tu prace archeologiczne potwierdzają istnienie na tym terenie osadnictwa już w epoce neolitu. Wśród znalezionych na Winiarach przedmiotów był m.in. topór z rogu jelenia. W okolicy odkryto również cmentarzysko z okresu kultury łużyckiej.
Z przekazów ustnych wynika, że w XVI w. istniała we wsi duża winnica założona przez królową Bonę. Świadczą o tym ruiny piwnic, z których wino wywożono na barkach do Warszawy oraz zdziczałe winne krzewy rosnące jeszcze w Warce nad brzegami Pilicy pod koniec XIX w. W XVIII stuleciu majątek Winiary przejęła rodzina Pułaskich. Słownik Królestwa Polskiego podaje, że w końcu XIX w na Winiarach założono nowe winnice. Ostatnim przedwojennym ich właścicielem był hrabia Dąbski, który stworzył tu browar i winnice. Po II wojnie światowej jego majątek rozparcelowano i włączono do Warki.
Na Winiarach w jednej z wareckich dzielnic przy rozwidleniu ulicy Turystycznej i Kazimierza Pułaskiego nieopodal zakładu przetwórstwa owocowego „Warwin ” stoi zabytkowa kapliczka. Podobno pochodzi z XIX wieku. Nie wiadomo dokładnie, kto był jej fundatorem. Prawdopodobnie był nim tutejszy ziemianin właściciel majątku Winiary. Przy budowie kapliczki pracowali pracownicy zatrudnieni w miejscowych winnicach. Kapliczka stoi na niewielkim wzniesieniu. Składa się z schodkowej podstawy, na której znajduje się cokół złożony z 3 części. Najniższa od frontu zawiera tablicę z modlitwą kierowaną do Najwyższego:
BOŻE
Wspomagaj pracę rolnika.
Wspomóżże nas o Boże.
Zbawienia naszego
dla chwały imienia Twego
i wyrwij nas z grzechów i bądź miłościw
grzechom naszym dla imienia twego
W środkowej części kapliczki umieszczony jest wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej oraz ozdobny gzyms. W górnej jej części znajduje się duży, ozdobny, osadzony w postumencie krzyż z postacią ukrzyżowanego Jezusa. Kapliczka z Figurą Jezusa na Winiarach jest świadectwem przywiązania do pana Boga ludzi wykonujących ciężki zawód rolnika oraz zawiera prośbę o błogosławieństwo w pracy na roli. Kapliczka jest świadectwem naszej kultury i głębokiego piękna tkwiącego w pracy na roli.