Gabriela Kalinowska-Czakon

Kamienny krzyż pasyjny

Jeden z najpiękniejszych pod względem rzeźbiarskim krzyży w Rudzie Śląskiej. To kamienny krzyż pasyjny z zespołem figur Matki Boskiej, Jana Ewangelisty i św. Marii Magdaleny przy skrzyżowaniu ul. Piastowskiej i Ballestremów. Nie ma zgodności, kiedy pomnikowy zespół figur tu stanął. Spotykamy się z datami 1908, 1910, 1911 i 1912. Fundatorem był Franz Pieler II – generalny dyrektor Rudzkich Zakładów Węglowych hrabiego Ballestrema.

Przy prawym boku krzyża Matka Boża, z lekko pochyloną głową, załamująca ręce. Po drugiej stronie św. Jan Ewangelista spogląda na krzyż, z opuszczonymi rękami i splecionymi dłońmi. Bokiem do krzyża klęczy z opuszczoną głową św. Maria Magdalena. Ten krzyż zawiera inskrypcję w języku łacińskim – Consumatum Est. Cytując ks. Jana Góreckiego, wybór inskrypcji w języku polskim i niemieckim był reakcją na toczące się wówczas powstania.

W rodzinach, wsiach i miastach proszono Zbawiciela Świata, by pojednał zwaśnione nacje, gdyż przecież umarł za wszystkich.

Niekiedy ich wersji polskiej i niemieckiej towarzyszy również łacińska. Ten krzyż zawiera właśnie inskrypcję w języku łacińskim na postumencie Consumatum Est (ostatnie słowa Jezusa wg Ewangelii św. Jana – dopełniło się)

22. 07. 2009 r. Zakończono renowację krzyża.

Informacje o miejscowości:

Pierwsza wzmianka o Rudzie znalazła się w tzw. Rejestrze Ujazdowskim, czyli księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego sporządzonej w latach 1295 – 1305. Wieś Ruda powstała w sąsiedztwie obecnych ulic Bujoczka i Starowiejskiej. Osiedlanie się ludzi na tym terenie było związane z wydobyciem rud różnych metali – stąd zresztą nazwa miejscowości. Właścicielami Rudy była rodzina Rudzkich, która nabyła wieś jeszcze w XIV wieku (1396 r.). Od tego czasu Ruda była własnością prywatną. W 1540 roku Rudę nabył Jan Gierałtowski z Chudowa, którego rodzina miała wieś we władaniu do 1622 roku. W 1643 roku w wyniku procesu sądowego majątek przejęła Marianna Koniecka z mężem Aleksandrem Biały-Bielskim. Rodzina ta prawdopodobnie należała do ostatnich właścicieli, którzy mieszkali na zamku w Rudzie.

Kolejnym istotnym właścicielem był baron Franciszek Wolfgang von Stechow, który kupił Rudę w 1748 roku, a od 1738 roku był również właścicielem miejscowości Pławniowice. W roku 1798 Ruda przechodzi w ręce wnuka von Stechowa – hrabiego Karola Franciszka von Ballestrem. Od tego czasu majoratem rudzko-biskupicko-pławniowickim zajmowała się rodzina Ballestremów, a ich „panowanie” skończyło się dopiero w 1945 roku wraz ze śmiercią hrabiego Mikołaja.