Kapliczka w Tworogu
Kapliczka z cegły na planie kwadratu
Nr 348 – Tworóg. 1 Marzec 2004.
Województwo śląskie, powiat tarnogórski, gmina Tworóg. Kapliczka położona jest ok. 15km na południe od Lublińca i 15 km od Tarnowskich Gór, przy drodze krajowej Nr 11, w msc. Tworóg (skrzyżowanie z ul. Kotowską).
50°32’01″N 18°42’47″E
Tworóg leży na wschodnich krańcach Niziny Śląskiej stanowiąc część obniżenia rzeki Małej Panwi, wchodzącej w skład kompleksu leśnego Lasów Lublinieckich (Górny Śląsk). Słupowa kapliczka wnękowa – ceglana (otynkowana). Wzniesiona w końcu XIX w. Kapliczka zbudowana z cegły na planie kwadratu, nakryta jest dwuspadowym daszkiem z dachówki ceramicznej. Nisza wnękowa, zamknięta z 3 stron i otwarta od frontu. Kapliczka z dwustopniowym trzonem przedzielonym gzymsem. Dolną część trzonu stanowi postument dla części górnej – wnękowej, w której umieszczono figurę Św. Jana Nepomucena.
Św. Jan Nepomucen żył w XIV w. i był kanonikiem katedry św. Wita w Pradze oraz wikariuszem arcybiskupa Pragi. Za spiskowanie z nim przeciw królowi Wacławowi IV skazany został na śmierć. Po torturach zrzucono go z mostu Karola do Wełtawy. Utarło się przekonanie, że przyczyną męczeństwa była odmowa zdradzenia tajemnicy spowiedzi królowej Joanny. Legenda podaje, że w miejscu jego utopienia pojawiło się na wodach Wełtawy światło, które pozwoliło odnaleźć zwłoki, a na niebie zapłonęło pięć gwiazd. Z powyższego wynika ikonografia tego świętego. Przedstawiany jest jako kanonik, z krucyfiksem ułożonym na przedramieniu (gałązka palmowa, symbol męczeństwa i zwycięstwa) i aureola z 5 lub 6 gwiazd. Te gwiazdy oznaczają: tacui (milczałem) lub tacuit milczał). Nieraz przedstawiany jest z palcem na ustach, zapieczętowanym listem lub zamkniętą kłódką (symbole tajemnicy spowiedzi), z pięciogwiezdnym niebem nad głową.
Uważany jest za patrona strzegącego mostów i chroniącego przed klęską powodzi, mającego w opiece tonących oraz spowiedników. Kult św. Jana Nepomucena stał się bardzo silny w końcu XVII wieku, a już w 1720 roku rozpoczęto oficjalny proces beatyfikacji, zakończony w 1721 zatwierdzeniem przez papieża Innocentego XIII, w 1729 nastąpiła kanonizacja św. Jana Nepomucena dokonana przez papieża Benedykta XIII. Święty Jan Nepomucen, kapłan męczennik, odbiera cześć 16 maja, natomiast w Polsce, w archidiecezji katowickiej i diecezji opolskiej w dniu 21 maja. Św. Jan Nepomucen – patron Czech, księży, żeglarzy, flisaków, budowniczych mostów i młynarzy. Wzywano go podczas powodzi i widziano w nim opiekuna mostów. Na jego wstawiennictwo zawsze liczyli ludzie niesłusznie posądzani, oczerniani i obmawiani. Przychodzi z pomocą spowiednikom i spowiadającym się. Uznawano go za patrona chroniącego od utonięć, powodzi i zagrożeń spowodowanych przez wodę. Zwyczaj ten szeroko rozpowszechnił się w Czechach, Austrii, Niemczech.