Krzyż w Grotnikach Dużych
Z Powiśla na Ponidzie przeprawiam się promem w Borusowej. Z Nowym Korczyna jadę stronę Grotnik Dużych. Sto metrów za wsią stoi stary drewniany krzyż. Ma z pewnością 6 m. wysokości. Szczyt krzyża i ramiona zakończone trzema kulami jakby motywem liścia koniczyny. Krzyż jest dębowy, bogato rzeźbiony. Rozróżniam wszelkie akcesoria Męki Pańskiej. Rozpoznaję je z trudem, bo płaskorzeźby już przez czas strawione. W połowie wysokości resztki gzymsu oddzielają część poświęconą arma Christi od części górnej krzyża, gdzie widnieje pod figurą ukrzyżowanego Jezusa kielich z hostią i serce z płomieniem miłości.
Po bokach krzyża jakieś postacie. Domyślam się, że to Matka Jezusa i Św. Jan. Sam Jezus wyrzezany według najlepszych wzorów. Autor tej rzeźby to artysta. Szukam jeszcze jakiejś inskrypcji, ale nic nie znajduję. Krzyż, choć u dołu okuty żelaznymi okowami, stoi już pochylony. Zwieńczenie krzyża i belka pozioma już zmurszałe, z wieloma ubytkami. Nad wizerunkiem Chrystusa jest zamontowany blaszany daszek. Całość jednak wymaga natychmiastowego remontu. Nie chcę być jak ten wołający na puszczy i mam nadzieję, że ktoś posłucha. Skoro naszych przodków stać było w tamtych biednych czasach na takie fundacje, my przynajmniej dbajmy o te znaki naszej wiary, perły polskiego krajobrazu. Jeszcze można ten krzyż uratować i jeżeli nie z pobudek religijnych, to przynajmniej dla ratowania naszego dziedzictwa i tożsamości.
Wstępuję do pierwszego z brzegu domu. Pytam o ten krzyż. Kobieta wie tylko tyle, że jest jeszcze sprzed I wojny.
Dopytuję o fundatorów i na jaką okoliczność ten krzyż postawiono. Tego nie wie. Mówi bym spytał księdza. Ksiądz wie, że jest ten krzyż, ale żadnej szczegółowej wiedzy, żadnych zapisków. Wiele natomiast może mi powiedzieć na temat tych przykościelnych figur i historii samych kościołów. Na koniec mówi, żebym udał się do Grotnik Małych, tam w polach stoi jeszcze piękniejszy krzyż, równie stary i pewnie tego samego rzeźbiarza. Już wiem, że tam pojadę