Krzyż w Zazdrości
Krzyż z XIX w.
Pochodzący z 1897 r. krzyż przy ulicy Żorskiej 98 w Orzeszu Zazdrości.
Zazdrość (niem. Zasdrose) jest dzielnicą Orzesza położoną na jego zachodnim krańcu. Powstanie Zazdrości jest związane z edyktem króla pruskiego Fryderyka o kolonizacji Śląska (1773) – założona została przez właściciela Zawady von Kalkreutha. Podczas plebiscytu w 1921 222 osoby głosowały za Polską, a 50 za Niemcami.Zabudowa wioski zachowała do dziś układ typowej ulicówki. Jadąc skuterkiem z babcią na południe starą górniczą szosą, która na tym odcinku nazywa się ulicą Żorską, spotykamy najstarsze obiekty Zazdrości. Ale nie one są tematem postu, tylko kapliczki. Babci i mnie głowa kręci się wokół szyi, jedziemy z prędkością 20 km na godzinę ale za to, mamy nadzieję, że nie przeoczyłyśmy zbyt wielu krzyży i kapliczek stojących wzdłuż ulicy, z których większość pochodzi z ubiegłego stulecia.
W drugiej połowie XIX wieku kamienne krzyże zaczęły się zmieniać. Pojawiły się wyższe i smuklejsze cokoły a figury świętych najczęściej zaczęto umieszczać w niszach.Bogatsze krzyże przyozdabiano w postaci świętych aż z trzech stron, a skromniejsze zdobione jedynie rzeźbą Matki Boskiej z przodu. Właśnie taki bogaty krzyż zobaczymy za chwilę.
Kilka słów o jego wykonawcy.
Na przełomie XIX i XX wieku rozwinął swą działalność warsztat kamieniarski K.Pokornego z Katowic, który to wprowadził do swych dzieł formy neogotyckie, zastosował trójkątne daszki nad cokołami, ich pola wypełnił symboliką religijną lub ornamentem religijnym. Pochodzący z 1897 r. krzyż, dzieło Pokornego, znajdujemy obok posesji z numerem 98. Zachowana została oryginalna płyta fundacyjna z inskrypcją w języku polskim:
O wy wszyscy, którzy idziecie
przez drogę, obaczcie i przy-
patrzcie się, jeśli jest boleść
jako boleść moja. Jer. Narzek. I.12Pod twoję bronę uciekamy
Się Św.Boża Rodzicielko!
Fund:Joh:i Marta Rzyczniok
1897